[ Pobierz całość w formacie PDF ]
A. E. VAN VOGT     KONIEC NIE- A   (PrzekÅ‚ad Aleksandra JagieÅ‚owicz) WstÄ™p  Co dzieje siÄ™ z pamiÄ™ciÄ… czytelnika po dziesiÄ™ciu, dwudziestu, trzydziestu lub czterdziestu latach, gdy wspomina książkÄ™ czytanÄ… tak dawno? Mój a pierwsza powieść o semantyce ogólnej, Åšwiat nie-A zosÂtaÅ‚a opublikowana w Astounding Stories (obecnie Analog) w roÂku tysiÄ…c dziewięćset czterdziestym piÄ…tym jako trzyczęściowy serial. W tamtych czasach wydawcy magazynów publikujÄ…cych powieÅ›ci w odcinkach mieli kiepskÄ…, ale raczej wÅ‚aÅ›ciwÄ… opiniÄ™ o zdolnoÅ›ci czytelnika do przypomnienia sobie, co dziaÅ‚o siew poÂprzednich epizodach. Dlatego musiaÅ‚em przedstawić streszczeÂnie części pierwszej jako wstÄ™p do części drugiej, a nastÄ™pnie streszczenia części pierwszej i drugiej jako wstÄ™p do części trzeÂciej, drukowanej miesiÄ…c później. Poniżej pozbieraÅ‚em najlepsze fragmenty tych magazynowych streszczeÅ„ pierwszych dwóch odcinków i dodaÅ‚em je do części III. W roku dwa tysiÄ…ce pięćset sześćdziesiÄ…tym filozofia semanÂtyczna nie-A zdominowaÅ‚a ludzkÄ… egzystencjÄ™. Corocznie mÅ‚oÂdzież masowo uczestniczyÅ‚a w igrzyskach Maszyny przez caÅ‚y, pozbawiony nadzoru policji, miesiÄ…c, rywalizujÄ…c ze sobÄ… o to, by stać siÄ™ „godnym Wenus". Zdobywcy dalszych miejsc otrzyÂmywali dobre zatrudnienie na Ziemi, zaÅ› prawdziwi zwyciÄ™zcy wysyÅ‚ani byli na rajskÄ… planetÄ™ Wenus, by stać siÄ™ obywatelami cywilizacji nie-A. Gilbert Gosseyn doznaÅ‚ pierwszego szoku już w przeddzieÅ„ rozpoczÄ™cia Igrzysk. ZostaÅ‚ wykluczony z grupy samoobrony w hotelu, w którym mieszkaÅ‚, gdyż wykrywacz kÅ‚amstw stwierdziÅ‚, że nie jest Gilbertem Gosseynem. SÅ‚użba bezpieczeÅ„stwa natychÂmiast usunęła go z hotelu. W nocy Gosseyn ratuje życie mÅ‚odej kobiecie, włóczÄ…cej siÄ™ wraz z innymi po ulicach nie patrolowanych przez policjÄ™. SzybÂko nabiera przekonania, że nie jest ona, jak twierdzi, ubogÄ…, ciężko pracujÄ…cÄ… dziewczynÄ…, ponieważ ma przy sobie wysadzanÄ… klejÂnotami papieroÅ›nicÄ™ o wartoÅ›ci dwudziestu piÄ™ciu tysiÄ™cy dolaÂrów. Zaczyna zdawać sobie sprawÄ™ z tego, że zostaÅ‚ wplÄ…tany w jakÄ…Å› niesamowitÄ… intrygÄ™, gdy odkrywa nagle, że dziewczyna jest PatriciÄ… Hardie, córkÄ… prezydenta Ziemi. W pierwszym dniu Igrzysk Maszyna również twierdzi, że nasz bohater nie jest Gilbertem Gosseynem. Informuje go jednak, że bÄ™dzie mu wolno brać udziaÅ‚ w Igrzyskach pod tym nazwiskiem przez piÄ™tnaÅ›cie dni, a przez ten czas musi siÄ™ dowiedzieć, kim jest naprawdÄ™. W nocy Gosseyn zostaje porwany do paÅ‚acu prezydenta Hardiego. PrzesÅ‚uchuje go sam prezydent, kaleka o silnej osobowoÂÅ›ci, którego nazywajÄ… „Iksem", oraz gigant nazwiskiem Thorson, odznaczajÄ…cy siÄ™ sardonicznym usposobieniem. Dowiaduje siÄ™, że prezydent Ziemi uwikÅ‚any jest w spisek maÂjÄ…cy na celu zniszczenie nie-A i przejÄ™cie kontroli nad UkÅ‚adem SÅ‚oÂnecznym. Trzech spiskowców ogarnia ogromne podniecenie, gdy zaÂpoznajÄ… siÄ™ ze zdjÄ™ciami mózgu Gosseyna. A kiedy, na pół oszaÂlaÅ‚y pod wpÅ‚ywem tortur w celi o stalowych Å›cianach, próbuje uciekać, Å›cigajÄ… go kule karabinów maszynowych i miotaczy ognia. Tak umiera Gilbert Gosseyn Pierwszy. Gosseyn odzyskuje przytomność w górskim szpitalu na WeÂnus. Doskonale pamiÄ™ta, że zostaÅ‚ zabity i zdaje sobie sprawÄ™, że w jakiÅ› sposób jego osobowość zostaÅ‚a przeniesiona w inne ciaÂÅ‚o, wyglÄ…dajÄ…ce dokÅ‚adnie tak samo, jak pierwsze. Szybko odkrywa, że na Wenus znajduje siÄ™ nielegalnie, a zaÂtem automatycznie skazany jest na Å›mierć. Udaje mu siÄ™ wziąć do niewoli Johna i AmeliÄ™ Prescottów, lekarzy zajmujÄ…cych siÄ™ szpitalem, poÅ‚owicznie udaje mu siÄ™ też przekonać ich o istnieÂniu spisku przeciwko nie-A. Gosseyn ucieka przed detektywami, którzy zostali wczeÅ›niej wezwani, by go aresztować. Wenus okazuje siÄ™ fantastycznÄ… krainÄ… drzew wysokich na kilometr z pniami o Å›rednicy kilkudziesiÄ™ciu metrów, rodzÄ…cÄ… nieÂprzebrane bogactwo owoców i warzyw, z klimatem niezmiennie i cudownie przyjaznym dla ludzi. To Å›wiat ze snów, rajski ogród UkÅ‚adu SÅ‚onecznego. Szesnastego dnia agent-roboplan Maszyny Igrzysk ratuje Gosseyna. Informuje go jednoczeÅ›nie, że nie uda mu siÄ™ uciec, i raÂdzi, by poddaÅ‚ siÄ™ Å›cigajÄ…cym go detektywom, sprzedajÄ…c im staÂrannie przygotowanÄ… opowieść. Gosseyn dowiaduje siÄ™, że poÅ‚owa detektywów na Wenus jest agentami gangu, a roboplan zabiera go do jednego z nielicznych pozostaÅ‚ych detektywów, którym można ufać. W ostatniej minucie, gdy Gosseyn ma już opuÅ›cić roboplan, ten wyznaje mu, że w caÅ‚ej historii jest jeden, caÅ‚kowicie mu niezÂnany, obcy czynnik. JeÅ›li w ogóle można odnaleźć jakiekolwiek dowody, Gosseyn znajdzie je wÅ‚aÅ›nie tu. Gosseyn stwierdza, że drzewny dom jest zamieszkany, ale w tej chwili pusty. Na tyÅ‚ach apartamentu natrafia na tajemniczy tunel, który prowadzi w gÅ‚Ä…b drzewa. Gosseyn, po dziwnym Å›nie o istotach z innych planet i statkach, które przybywajÄ… z przestrzeÂni miÄ™dzygwiezdnej, postanawia zbadać tunel. Okazuje siÄ™ on jednak bardzo dÅ‚ugi, krÄ™ty i wpleciony w koÂrzenie olbrzymich drzew. Gosseyn wraca do domu po zapasy na dÅ‚uższÄ… wyprawÄ™, zostaje schwytany i zabrany z powrotem na ZiemiÄ™. Tam natyka siÄ™ na ciaÅ‚o Gosseyna Pierwszego i wtedy docieÂra do niego, że znajduje siÄ™ w drugiej kopii ciaÅ‚a. Otrzymuje proÂpozycjÄ™ przyÅ‚Ä…czenia siÄ™ do gangu, ale odmawia. W chwilÄ™ późÂniej John Prescott, Wenusjanin, zabija prezydenta Hardiego i Iksa, a pozostaÅ‚ych ludzi, znajdujÄ…cych siÄ™ w pomieszczeniu, oszoÅ‚aÂmia narkotykiem. Gosseyn i Prescott uciekajÄ…. Gosseyn szuka psychologa, który wyjaÅ›niÅ‚by mu, co dzieje siÄ™ w jego mózgu, i co sprawiÅ‚o, że staÅ‚ siÄ™ nagle oÅ›rodkiem intrygi, która zniweczyÅ‚a plany gangu zmieÂrzajÄ…ce do zaatakowania Wenus. Psycholog, doktor Kair, bada jego drugi mózg i Gosseyn po raz pierwszy dowiaduje siÄ™ o wielu trudnoÅ›ciach, jakie musi poÂkonać, by wyszkolić tÄ™ część umysÅ‚u. W trakcie badania odkryÂwajÄ…, że Prescott jest w istocie agentem wewnÄ™trznej grupy ganÂgu, a prezydenta Hardiego i Iksa zabiÅ‚ z dwóch powodów: po pierwsze, by przekonać Gosseyna o swojej bona fides, po druÂgie, aby poÅ›cig za mordercami skierować przeciwko Maszynie Igrzysk i Wenus. Kair i Gosseyn uciekajÄ… samolotem, dowiadujÄ…c siÄ™ uprzedÂnio o deformatorze w Å›cianie sypialni Patricii Hardie. Kair zaÂmierza umieÅ›cić Gosseyna w swojej chatce na brzegu jeziora, ale później, gdy psycholog zasypia, Gosseyn dochodzi do wnioÂsku, że nie ma czasu do stracenia. Ostrożnie zawraca samolot i wyskakuje ze spadochronem antygrawitacyjnym na balkon paÅ‚acu, w którym mieszka Patricia Hardie. Zostaje schwytany przez Eldreda Cranga, detektywa z WeÂnus - i wypuszczony na wolność. Teraz, gdy Prescott dowiedziaÅ‚ siÄ™ wszystkiego o drugim mózgu, gang nie boi siÄ™ już Gosseyna. DomyÅ›lajÄ… siÄ™, że majÄ… zabić Gosseyna, ale odmawiajÄ… wykonaÂnia tego rozkazu. Uwolniony Gosseyn nie wie, co ma ze sobÄ… zrobić. Wybiera siÄ™ zatem do Maszyny Igrzysk i dowiaduje siÄ™, że istotnie speÅ‚niÅ‚ już swoje zadanie. ZostaÅ‚ wykorzystany najpierw do tego, by przeÂstraszyć przywódców gangu, a nastÄ™pnie, by im pokazać, że tajÂna kryjówka na Wenus zostaÅ‚a odkryta. Wszystko to okazuje siÄ™ skomplikowanym manewrem politycznym, a teraz on sam musi ustÄ…pić miejsca Gosseynowi Trzeciemu, którego drugi mózg jest już wyszkolony. Maszyna wyjaÅ›nia mu również, że Wenus zostaÅ‚a zaatakoÂwana i wszystkie miasta znajdujÄ… siÄ™ pod okupacjÄ…, dlatego też nie może tracić czasu i musi siÄ™ zabić. Gosseyn poczÄ…tkowo odÂmawia, ale później, kiedy już Å›miaÅ‚o zaatakowaÅ‚ paÅ‚ac i przesÅ‚aÅ‚ deformator do Maszyny Igrzysk, stwierdza, że nie ma innego wyjÂÅ›cia. Wynajmuje pokój w hotelu, ustawia fonograf na nie koÅ„czÄ…ce siÄ™, hipotetyczne powtarzanie, że musi popeÅ‚nić samobójstwo, a sam, półprzytomny, stwierdza nagle, że sÅ‚yszy strzaÅ‚y. Udaje mu siÄ™ zwlec z łóżka i wÅ‚Ä…czyć radio. Maszyna tym razem zabrania mu zabić siÄ™, ponieważ ciaÅ‚o Gosseyna Trzeciego zostaÅ‚o przyÂpadkiem zniszczone, a zatem musi uciec i samodzielnie wyszkoÂlić swój dodatkowy mózg. Gosseyn jak przez mgÅ‚Ä™ sÅ‚yszy jeszcze, że Maszyna Igrzysk zostaÅ‚a zniszczona. Wraca do łóżka i powoli zapomina o tym, co mu powiedziaÅ‚a. SÅ‚yszy tylko zawodzenie: „Zabij siÄ™, zabij siÄ™!". Tym razem życie ratuje mu Dan Lyttle, recepcjonista. W trzecim odcinku Åšwiata „drugi" mózg Gosseyna zostaje wyszkolony, ale on sam odkrywa, że kontroluje przepÅ‚yw energii do dwudziestego miejsca po przecinku, pokonujÄ…c tym samym zjawisko czasoprzestrzeni. Konspiratorzy zostajÄ… zaatakowani w Instytucie Semantyki na Ziemi i ponoszÄ… zasÅ‚użonÄ… karÄ™. W ostatnim rozdziale Gosseyn, wciąż poszukujÄ…c swojej tożÂsamoÅ›ci, znów znajduje ciaÅ‚o - kopiÄ™ wÅ‚asnego. SondujÄ…c umyÂsÅ‚em kilka jeszcze żywych komórek mózgu tamtego, uzyskuje pewne niejasne informacje, ale wie już, że przybyÅ‚ za późno. WygraÅ‚ bitwÄ™, lecz nadal nie wie, kim jest... Lata czterdzieste byÅ‚y najbardziej pracowitym okresem w moÂjej karierze pisarza. Kiedy zatem okazaÅ‚o siÄ™, że Åšwiat staÅ‚ siÄ™ wielkim hitem dla caÅ‚ej rzeszy czytelników Astounding Stories (wówczas nazywanych Astounding Science Fiction) napisaÅ‚em jeszcze dÅ‚uższy dalszy ciÄ…g, pod tytuÅ‚em Gracze nie-A. Graczy zamieszczono w październikowym, listopadowym i grudniowym numerze Astounding z roku tysiÄ…c dziewięćset czterÂdziestego ósmego oraz w styczniowym z roku tysiÄ…c dziewięćset czterdziestego dziewiÄ…tego. Od numeru listopadowego powieść ta zawieraÅ‚a również streszczenia poprzednich odcinków. Gracze nie-A rozpoczynajÄ… siÄ™ wprowadzeniem nowej, zÅ‚oÂwieszczej postaci, mrocznej, podobnej do cienia istoty, zwanej WyznawcÄ…. Poznajemy również nowÄ…, przedziwnÄ… historiÄ™ istot ludzkich w galaktyce Mlecznej Drogi, opowiadajÄ…cÄ…, jak siÄ™ tu dostaliÅ›my. Dwa miliony lat temu, w innej, bardzo odlegÅ‚ej galaktyce, rasa ludzka odkryÅ‚a, że wszystkie zamieszkane przez niÄ… planety obejmuje potężna, Å›miercionoÅ›na chmura gazu. Nie każdy mógÅ‚ uciec, ale w przestrzeÅ„ wysÅ‚ano dziesiÄ…tki tysiÄ™cy maÅ‚ych staÂteczków z uchodźcami pogrążonymi w stanie Å›mierci pozornej. Po trwajÄ…cej ponad milion lat podróży, maleÅ„kie statki dotarty do Drogi Mlecznej i zaczęły lÄ…dować na przypadkowych, zdatÂnych do zamieszkania planetach, oddalonych od siebie o tysiÄ…ce lat Å›wietlnych. Gilbert Gosseyn, bliski krewny jednego z ocalonych, odkryÂwa wreszcie (w Åšwiecie nie-A) pewne informacje o swoim poÂchodzeniu i szczególnych zdolnoÅ›ciach. Na Ziemi, w roku dwa tysiÄ…ce pięćset sześćdziesiÄ…tym, otrzymaÅ‚ szkolenie, a zatem ma prawo mieszkać na Wenus. Z poczÄ…tku nie wie, że dziÄ™ki swym niezwykÅ‚ym zdolnoÅ›ciom staÅ‚ siÄ™ celem machinacji Wyznawcy, czÅ‚owieka-cienia, który przybyÅ‚ na ZiemiÄ™ z odlegÅ‚ego ukÅ‚adu gwiezdnego Najwyższego Imperium - potężnej, miÄ™dzygwiezdÂnej cywilizacji. Celem Wyznawcy jest zatrzymanie Gosseyna w UkÅ‚adzie SÅ‚oÂnecznym. Oznacza to, że zamierza najpierw powstrzymać go przed udaniem siÄ™ na Wenus, gdzie - gÅ‚Ä™boko pod ziemiÄ… - znajÂduje siÄ™ ukryty system deformatora czasoprzestrzeni, sÅ‚użący do podróży miÄ™dzygwiezdnych i przesyÅ‚ania potężnych statków koÂsmicznych niemal w jednej chwili o tysiÄ…ce lat Å›wietlnych. GłówÂnym powodem, dla którego Wyznawca chce zatrzymać GosseyÂna na Ziemi, jest zapobieżenie jego wyjazdowi na Wenus, skÄ…d, gdyby zdążyÅ‚, mógÅ‚by towarzyszyć w podróż na StoÅ‚ecznÄ… PlaÂnetÄ™ siostrze Enra, wÅ‚adcy Najwyższego Imperium, oraz jej maÅ‚Âżonkowi i detektywowi nie-A, Eldredowi Crangowi. Akcja zostaje pomyÅ›lnie przeprowadzona przez agenta WyÂznawcy, czÅ‚owieka nazwiskiem Janasen. Wkrótce potem Gosseyn spotyka siÄ™ z Janasenem twarzÄ… w twarz, ten przekazuje mu naÅ‚aÂdowany energiÄ… pÅ‚aski przedmiot, który wyglÄ…da jak lÅ›niÄ…ca wizyÂtówka. Gdy Gosseyn z peÅ‚nÄ… Å›wiadomoÅ›ciÄ… ryzyka bierze kartÄ™ do rÄ™ki, zostaje natychmiast przetransportowany do wiÄ™zienia na plaÂnecie Wizjonerów, rasy ludzi, którzy potrafiÄ… przewidywać przyÂszÅ‚ość. Tam spotyka miÄ™dzy innymi piÄ™knÄ… Leej, w której obecnoÂÅ›ci - i przy której pomocy - rozgrywa swÄ… pierwszÄ… konfrontacjÄ™ z WyznawcÄ…. DziÄ™ki swoim szczególnym zdolnoÅ›ciom, udaje mu siÄ™ uciec z celi. Wyznawca obserwuje jego ucieczkÄ™, usiÅ‚ujÄ…c nauczyć siÄ™ jego metod. W wyniku tych obserwacji cieÅ„ dochodzi do wniosku, że GosÂseyn jest niebezpieczny i proponuje mu współpracÄ™, której ceÂlem jest pozornie przejÄ™cie Najwyższego Imperium od Enra i jeÂgo siostry Reeshy (na Ziemi używaÅ‚a imienia Patricia). Gosseynowi przypada w udziale niewdziÄ™czne zadanie poÂinformowania Wyznawcy, że nie-A nie zamierzaj Ä… nikogo podÂbijać, chyba że rozumem. Wówczas Wyznawca próbuje go zaÂbić. Pojedynek pomiÄ™dzy tymi dwiema istotami mówi wiele o ich niezwykÅ‚ych możliwoÅ›ciach. WydajÄ… siÄ™ sobie równi, gdyż obaj uchodzÄ… z życiem. Gosseyn, przy pomocy Leej, udaje siÄ™ na StoÅ‚ecznÄ… PlanetÄ™, gdzie Reesha i Crang próbujÄ… skÅ‚onić Enra do rokowaÅ„ pokojoÂwych. Wyznawca, który w swej ludzkiej postaci okazuje siÄ™ jedÂnym z głównych doradców Enra, namawia go, aby zniszczyÅ‚ nie-arystotelesowskÄ… Wenus. Enro jest zaniepokojony możliwoÅ›ciami Gosseyna, a po pierwszej konfrontacji pozwala, aby Wyznawca namówiÅ‚ go do zniszczenia UkÅ‚adu SÅ‚onecznego. Gosseyn jednak, z pomocÄ… Leej, Reeshy i Cranga, jak rówÂnież specjalnych obronnych systemów nie-A, jakie posiada WeÂnus, pokonuje ogromnÄ… flotÄ™, która napadÅ‚a na obie planety. Ale okazuje siÄ™, że zarówno Leej, jak i okrutny Enro sÄ… rówÂnież potomkami istot, które przybyÅ‚y z odlegÅ‚ej galaktyki, a ich specjalne zdolnoÅ›ci mogÄ… siÄ™ przydać we wspólnej próbie odnaÂlezienia rodzimej galaktyki, aby przekonać siÄ™, co tam siÄ™ staÅ‚o. Powieść koÅ„czy siÄ™ zniszczeniem Wyznawcy. A teraz, kiedy Czytelnik wie już, co dziaÅ‚o siÄ™ w poprzedÂnich częściach (Åšwiat nie-A i Gracze nie-A), nadeszÅ‚a pora na Koniec nie-A. I  Gilbert Gosseyn otworzyÅ‚ oczy w kompletnej ciemnoÅ›ci. Co siÄ™ dzieje? - pomyÅ›laÅ‚, bo od razu poczuÅ‚, że nie jest tam, gdzie powinien być. W ciÄ…gu tych kilku krótkich sekund w jego umyÅ›le pojawiÅ‚o siÄ™ wiele wrażeÅ„. LeżaÅ‚ na plecach, na czymÅ›, co byÅ‚o wygodne jak łóżko. ByÅ‚ nagi, ale okryty lekkÄ… tkaninÄ…. Na caÅ‚ym ciele, na ramionach, nogach, odczuwaÅ‚ punktowo jakby lekkie ssanie, spo...
[ Pobierz całość w formacie PDF ] zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plrumian.htw.pl
|